Het rode loper concept: over loslaten met gevoel

De basisschool is voor diegene die er werkzaam in zijn, gesneden koek. Voor ouders die nog nooit met het fenomeen te maken hebben gehad, brengt het grote verandering in hun leven. En in dat van hun kind. Hoe makkelijk je daar mee om kunt gaan heeft te maken met karakter, ervaringen, omgeving en ook met de houding van de school en de betreffende leraar. In mijn praktijk merk ik hoe moeilijk het voor moeders kan zijn om los te laten. Een goede begeleiding van dit eerste serieuze loslaat moment, de 1^e dag op de basisschool, kan een beweging betekenen die van grote waarde is voor de rest van het leven van het kind en de ouder.

En kan in ieder geval betekenen dat zowel het kind als de ouder op school minder zorg en begeleiding kosten. Door even bewust de tijd te nemen en iemand te zien hoeft die ouder niet meer elke dag 10 minuten aan de deur te blijven staan praten, om het gevoel te krijgen dat er contact is.

Stiekem zou ik wel eens een dag kleuterjuf willen zijn. Nu in de maand augustus heb je ze weer. In grote getallen kwamen de instromers naar school. Nieuw rugzakje, naar de kapper geweest, nieuwe beker en broodbak. En daarachter komen papa, mama, broers, zusjes, het fototoestel en soms zelfs nog opa en oma aan. In optocht, nog net zonder fanfare, maar met een energie die van 100 meter afstand waar te nemen is. Spanning, opwinding, verdriet, emoties te over. En dat allemaal omdat hun meest kostbare bezit naar school gaat! De vraag is wie huilt er om wie. Mama omdat het huis nu zo leeg is, of het kind omdat ze bang is voor al die kinderen die over hem of haar heen vallen of mama die zo zielig kijkt.

Heb je het als moeder gered om geen traan te laten in de klas, staan ze in rijen buiten op het schoolplein te wachten. Die andere moeders. “Het komt allemaal goed. Ze zijn zo gewend. Nu heb je alle tijd voor jezelf.” Maar dat wil je niet horen. Het is jouw kind en je weet niet of het goed komt. Die buitendeur zit niet op slot en die juf heeft zoveel kindjes om op te letten. Je had nog zoveel willen vragen. Het huis is ook echt leeg en de dag duurt zo lang. Je bent blij als het middag is en staat al een kwartier voor het einde bij de poort te wachten. En dan komt je kind naar buiten en roept als eerste “ik wil bij Laura spelen”. Welkom op aarde, je kind heeft je niet eens gemist.

Het zou heerlijk zijn als het echt altijd zo gaat. Die van mij hadden wel wat meer moeite, dat begon al op de peuterspeelzaal. Omdat nummer twee en drie zo dicht op elkaar zaten was ik blij toen nummer drie een aantal uren per week bij nummer twee in de groep kwam. Maar hij was daar helemaal nog niet aan toe, voelde mijn schuldgevoelens en begon heftig te protesteren op het moment dat ik weg wilde gaan. En toen de eerste naar de basisschool ging, lag ik letterlijk ziek in bed. Ik was zo bang dat er wat met hem zou gebeuren, nu er nog maar één juf was om op hem te letten en de deur niet meer op slot ging. Vooral het feit dat ik geen ruimte zag om deze heftige emoties te bespreken, noch op school, noch met andere moeders, maakte het een lastig proces. Inmiddels gaan ze alle drie zonder problemen naar school.

Toch blijft het hele proces van loslaten mij fascineren. Daarom zou ik ook zo graag eens kleuterjuf zijn. Maar dan eentje met vele jaren ervaring. Die al zoveel kleuters heeft zien komen. En vooral al zoveel moeders, in het bijzonder die moeders die het meeste moeite hebben met het navelstrengdilemma. Die nog even blijven hangen, nog een keer zwaaien voor het raam. “Dag lieverd, mama gaat nu echt weg, nog 1 kusje dan.” Ik zou die moeders gerust willen stellen, even aandacht willen geven. Vragen waar ze nou zo bang voor zijn. Waarom ze zo’n moeite hebben met loslaten. Zeggen dat ze best wel even mogen huilen. En voorzichtig benadrukken dat dit nog maar het begin is. Over een paar jaar gaan ze naar de middelbare school en dan uit huis. Dus ja, probeer toch maar te wennen aan het losmakingproces. Maar ja, daar zit die klas, vol met kleuters. Die willen de aandacht van de juf. Dus helaas te weinig tijd en aandacht voor de moeders, papa’s, opa’s en oma’s. Hup snel een foto en dan begint de les. Deur dicht. Een huilend kind op schoot. De dag is begonnen.

Over het navelstrengdilemma van ouders sprak ik met Marijet Kuijpers, juf van de instromersklas (ook wel bekend als groep i) van de Vuurvlinder in Eindhoven. Reeds 23 jaar zit ze in het onderwijs en met al haar ervaringen weet ze perfect de vinger op de zere plek te leggen. “Vroeger nam ook ik kinderen huilend over van de ouders. Het komt wel goed en anders bel ik wel, zei ik dan. Ik nam niet de tijd voor hun losmakingproces. En kon ook helemaal niet omgaan met al die emoties. Nu, na zoveel jaar doe ik het anders. We doen het samen. Mijn ervaring is dat hoe toegankelijker ik het maak voor ouders om deel te nemen aan het proces van het naar school gaan van hun kind, hoe makkelijker dit proces verloopt”. Daarvoor heeft ze het Rode Loper Concept bedacht. “Alles valt of staat met het feit dat ik zo’n persoonlijke groei heb doorgemaakt dat ik begrijp hoe belangrijk dit moment is voor ouder en kind en ik niet bang en onzeker ben om dat met hun te delen.”

Het Rode Loper Concept is speciaal in het leven geroepen om instromers welkom te heten in de groep en daardoor het losmakingproces makkelijker te maken. Het begint al bij de naam van de groep. ViP, Very important People, de instromers zijn erg belangrijk, daarom heten ze op de Vuurvlinder ook geen groep 0. Er wordt bij ieder nieuw kind een huisbezoek afgelegd, waar de juf verteld hoe het op school werkt. Op de betreffende 1^e schooldag wordt een rode loper in de klas uitgelegd als alle kinderen zitten. Aan het einde staat een kistje waar straks het nieuwe kindje op mag gaan staan. In het midden staat een tafeltje met twee kopjes en koffie en thee. Een kindje krijgt een doosje tissues. De ouders en het nieuwe kindje komen binnen over de rode loper en worden toegezongen met een speciaal liedje.

“Dag nieuw kindje, kom erbij, want er is 1 plaatsje vrij. Je hebt je jas al uit, dus kom maar gauw. Kijk dit stoeltje is voor jou.”

Vervolgens nemen ook papa en mama plaats in de kring, net als het nieuwe kindje. Pas als de thee of koffie op is, gaan ze naar huis en voordat het zover is krijgen ze een zakdoekje om mee te zwaaien en voor het huilen. Gezamenlijk zwaaien de kindjes de ouders voor het raam uit, waarna de school echt gaat beginnen. De ervaring van deze juf is dat door dit concept het moment van naar school gaan veel makkelijker is geworden voor kind en ouders. Juist het huilen en blijven hangen van ouders zorgt voor onrust binnen de groep. Die is nu over.

Astrid Geel, www.spiegeltueel.nl, persoonlijke ontwikkeling en vitaliteit voor moeders